Sól a energetyka: Od Gazu do Atomu

Sopot, 10 - 11 października 2013 r.

Czworo członków Stowarzyszenia (Marcin Buchna, Lech Czerniak, Grażyna Kmiecik i Marek Lis) wzięło udział w Sympozjum. Oto nasze wnioski.

Dwudniowe sympozjum zorganizowane w Sopocie przez Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego poświęcone było niemal w całości różnym aspektom wykorzystania złóż soli kamiennej do celów magazynowych. Używając opisu Organizatorów, tematyka Sympozjum obejmowała następujące zagadnienia:

• potrzeby w zakresie podziemnego magazynowania i składowania w złożach soli,
• uwarunkowania lokalizacyjne, budowa i eksploatacja kawernowych magazynów gazu i paliw,
• geologiczne i środowiskowe uwarunkowania lokalizacji siłowni jądrowych i podziemnych składowisk odpadów.

W końcowej części naszego komentarza załączamy szczegółowy program sympozjum, który dokładniej informuje o tematyce poszczególnych referatów.

W sympozjum, oprócz naukowców i praktyków zajmujących się górnictwem solnym, wzięli udział zaproszeni przez Organizatorów przedstawiciele władz gminy Kosakowo oraz czworo członków naszego Stowarzyszenia. Zaproszenie reprezentacji Stowarzyszenia ‘Nasza Ziemia’ do uczestnictwa w Sympozjum, bez wątpienia jest konsekwencją wysokiej oceny znaczenia naszej wspólnej aktywności na polu informowania lokalnej społeczności o zagrożeniach związanych z budową kawern na terenie gminy Kosakowo, jak też naszych protestów przeciw planom poszerzania obszaru górniczego o dalsze 750 ha. Natomiast nie całkiem są jasne cele, które chcieli w ten sposób osiągnąć organizatorzy.

Najprościej byłoby przyjąć, że organizatorzy chcieli w ten sposób naprawić wcześniejsze błędy polegające na braku partnerskiego dialogu w tej sprawie ze społecznością gminy. Jednak podważają taką ocenę agresywne reakcje uczestników Sympozjum na próbę przedstawienia przez nas opinii dużej części społeczeństwa gminy nt. zagrożeń jakich się obawiamy w związku z budową podziemnych magazynów. W szczególności oprotestowano nasz zarzut, że informacje o planowanej budowie kawern dotarły do społeczeństwa dopiero wtedy, gdy budowa była poważnie zaawansowana i już za późno było na dyskusję, która mogłaby mieć wpływ na zmianę, czy chociażby korektę zamierzeń. Aplauz uzyskał natomiast głos polemiczny zastępcy Wójta naszej gminy, który zarzucił nam kłamstwa w tej sprawie i zapewnił, że społeczność gminy była doskonale o wszystkim poinformowana. Co więcej, zdaniem wspomnianego przedstawiciela władz gminy większość mieszkańców akceptowała te przedsięwzięcia do czasu podjęcia kampanii "dezinformacji" (czy wręcz wzbudzania ‘psychozy’) przez Stowarzyszenie. Było to wystąpienie żenujące biorąc pod uwagę, że wtedy było już wiadomo o uchwaleniu przez Radę Gminy referendum w tej sprawie. Czy byłoby ono konieczne gdyby przeciw kawernom protestowała mało znacząca grupa ludzi?

Wobec tych zastrzeżeń bardziej prawdopodobne jest domniemanie, że zaproszenie było próbą ‘oswajania stowarzyszenia’. Mieliśmy zapewne zostać olśnieni a – w konsekwencji – nasz opór przeciw kawernom skruszony ogromną wagą poruszanych problemów dla gospodarki krajowej, bogatym dorobkiem górnictwa solnego i głębią refleksji naukowej nad zagadnieniami bezpieczeństwa budowy i eksploatacji kawern. Niestety, efekt pilnego wysłuchania wszystkich referatów i dyskusji generalnie potwierdził nasze obawy dodając im jednak znacznie bardziej konkretnego kształtu i uzasadnienia. Dlatego najpierw należy podkreślić, że udział w sympozjum uważamy za bardzo pożyteczny i dlatego winniśmy podziękować Organizatorom, że podjęli taką inicjatywę. 

Inną sprawą są wnioski jakie można wyciągnąć po wysłuchaniu wszystkich referatów. Nas, jako członków Stowarzyszenia zaniepokojonych wielorakimi konsekwencjami "społecznymi" i "środowiskowymi" budowy kawern w gminie Kosakowo interesowały zupełnie inne sprawy niż specjalistów górnictwa solnego. Dlatego poniższe refleksje są zdecydowanie i celowo jednostronnie ukierunkowane na poszukiwanie zagrożeń a nie streszczenie tego co usłyszeliśmy. Zwłaszcza, że w wielu przypadkach ważniejsze wydaje się to jakie sprawy pominięto lub nie dopowiedziano, niż to co powiedziano. Oto nasze wnioski i refleksje:

W podsumowaniu konferencji można sformułować następującą prognozę. Budowa kawern solnych jest przedsięwzięciem nie tylko opłacalnym, ale i dającym szansę wyjątkowo dynamicznego rozwoju przedsięwzięć związanych z górnictwem solnym. Dlatego widać wyraźnie formowanie się mocnego środowiska "lobby solnego", które będzie naciskać na Ministerstwo Gospodarki na inwestowanie w budowę podziemnych magazynów. Teren naszej gminy, ze względu na wysoką jakość złóż soli kamiennej, położenie blisko morza, będącego najłatwiejszym do uzasadnienia miejscem zrzutu solanki oraz istniejącej infrastruktury zrzutowej, na pewno będzie miejscem budzącym najwyższe zainteresowanie inwestorów z tej dziedziny.

Jako mieszkańcy gminy powinniśmy starać się ograniczać rozmiar tych inwestycji i taką rolę powinno odegrać najbliższe referendum. Nie unikniemy jednak poważniejszej dyskusji dotyczącej przyszłości ponieważ referendum nawet wygrane nie zamknie tematu kawern. Naszym zdaniem, powinniśmy opracować program oczekiwań społecznych i wynikających z nich warunków, na jakich społeczność naszej gminy zgodzi się na dalszy rozwój budowy magazynów podziemnych.

PROGRAM SYMPOZJUM

10.10.2013, czwartek

11.10.2013, piątek